14 marca, 2022

Zwolniony policjant ma tylko 7 dni na stawienie się do służby po uprawomocnieniu się wyroku sądu uchylającego decyzję o zwolnieniu z Policji. Termin ten jest za krótki, by mundurowi „mieli realną możliwość wyrażenia swojej woli”, czy chcą wrócić do formacji – ocenia Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek na podstawie zgłaszanych do Biura RPO uwag funkcjonariuszy. Czy jest szansa na to, że na wydłużenie tego okresu zdecyduje się resort spraw wewnętrznych i administracji?

RPO Marcin Wiącek prosi ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego o rozważenie zmiany przepisów, w celu wzmocnienia ochrony przywracanych do służby policjantów – czytamy w komunikacie. Inicjatywa ta, to reakcja na uwagi zgłaszane przez policjantów, którzy mimo przywrócenia do służby nie byli, jak pisze, w stanie jej kontynuować. Problem związany ma być z terminem, jaki przepisami wyznaczono na zgłoszenie gotowości do niezwłocznego jej podjęcia. Mają na to dokładnie 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego uchylające decyzję o zwolnieniu ze służby w Policji z powodu jej wadliwości. Jeśli mundurowy nie wyrobi się w tym terminie, to stosunek służbowy ulega rozwiązaniu.

Czytaj też

• Mieć a umieć. Dylematy podejścia do kwestii broni palnej w Polsce [OPINIA]

„Rzecznik zwraca uwagę, że w przepisach przyjęto domniemanie oraz fikcję prawną, że policjant zna treść wyroku uchylającego decyzję o zwolnieniu ze służby oraz wie, że musi zgłosić gotowość jej podjęcia w ciągu 7 dni” – czytamy w komunikacie. A tymczasem, jak tłumaczy Biuro,”policjanci najczęściej nie są w stanie określić daty prawomocności tego orzeczenia”, „zwłaszcza jeśli zostało wydane na posiedzeniu niejawnym”. Jak dodaje, „data prawomocności zależy od daty doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem obu stronom postępowania”. Ważny dla sprawy jest również fakt, że „zarządzenie stwierdzające tą prawomocność zostaje w większości przypadków wydane po jego faktycznym uprawomocnieniu się”. Przekłada się to na to, że policjant dowiedzieć może się o tym fakt już po upływie wyznaczonych przepisami 7 dniach na zgłoszenie gotowości powrotu do służby. Reklamahttps://153c84014fad5351799bcb2d66e28d9d.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-38/html/container.html

W opinii Biura RPO, „okres na zgłoszenie gotowości podjęcia służby może być, bez uszczerbku dla interesu służby, wydłużony”. A to przełoży się na to, że mundurowi zainteresowani powrotem będą mieli „realną możliwość podjęcia decyzji czy chcą służbę kontynuować czy nie”. O wydłużenie tego okresu rzecznik zwrócił się do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego. Jak to ujął, podjęcie takiej inicjatywy ustawodawczej ma na celu „wzmocnienie ochrony przywracanych do służby policjantów”. Modyfikacji w tym zakresie, jeśli w ogóle do nich dojdzie, nie należy jednak spodziewać się szybko. MSWiA ma listę sprawę „do załatwienia”, jak np. zmiany w art. 15a ustawy emerytalnej mundurowych, a także sporo tematów związanych z trwającym za wschodnią granicą wojną na Ukrainie, który przekłada się bezpośrednio na pracę polskich służb i bezpieczeństwo wewnętrzne Polski.

Czytaj też

• Sprzęt dla Ukrainy i nadgodziny w służbach po nowemu. Ustawa o pomocy uchodźcom z uchwalona

Obecnie, zgodnie z przepisami, a dokładnie art. 42 ustawy o Policji, uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu ze służby w Policji z powodu jej wadliwości stanowi podstawę przywrócenia do służby na stanowisko równorzędne. Jeżeli zwolniony mundurowy w ciągu 7 dni od przywrócenia do służby nie zgłosi gotowości niezwłocznego jej podjęcia, to stosunek służbowy ulega rozwiązaniu na podstawie art. 41 ust. 3., który mówi, że policjanta zwalnia się ze służby w terminie do 3 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia przez niego wystąpienia ze służby. Innymi słowy, bierność policjanta traktowana jest przez formację, tak jakby wystąpił z pisemnym zgłoszeniem wystąpienia ze służby.

W Dzienniku Urzędowym RP opublikowano rozporządzenia dotyczące uposażenia formacji podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, czyli Policji i Straży Granicznej, zakładające podwyższenia grup zaszeregowania dla funkcjonariuszy na najniższych etatach. Wejście w życie tych zmian to wynik porozumienia, podpisanego między MSWiA a związkami zawodowymi, jeszcze we wrześniu 2021 roku. Choć na dokumenty nadal czekają mundurowi z Państwowej Straży Pożarnej, to zapewne opublikowane zostaną one w ciągu najbliższych dni, a zmiany będą obowiązywać już we wszystkich tych formacjach, i to z mocą od początku bieżącego roku.

Zmiana systemu

Jak to zwykle bywa, ze względu na fakt, że jest to najliczniejsza formacja, największe zmiany dotyczą Policji – i to aż ok. 89 tys. jej funkcjonariuszy. Po pierwsze, policjanci pełniący służbę w 2, 3 i 4 grupie (zgodnie ze stanem na 1 stycznia 2022 roku) obligatoryjnie otrzymają prawo do wyższej grupy zaszeregowania (choć dokument wskazuje wyjątki). Awans ten dotyczy również mundurowych z 5 grupy, ale tu zasady są szczególne, ze względu na jej liczebność. Funkcjonariuszom tym zagwarantowano prawo do 6 grupy, ale w czterech etapach, tj. z 1 stycznia 2022 r., 1 stycznia 2023 r., 1 stycznia 2024 r. albo 1 stycznia 2025 r. (co roku 25 proc. policjantów). Podstawą ustalenia, któremu mundurowemu przysługuje wyższa grupa zaszeregowania w jakim terminie, jest imienny wykaz. Podział policjantów na grupy jest dokonywany z uwzględnieniem stażu służby w Policji oraz oceny wywiązywania się przez policjanta z obowiązków oraz realizacji zadań i czynności służbowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich charakteru i zakresu oraz rodzaju i poziomu posiadanych przez policjanta kwalifikacji zawodowych.

Po drugie, w przypadku Policji część zmian jest systemowa, bowiem w konsekwencji modyfikacji wprowadzonych w rozporządzeniu (w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat), policjanci pełniący służbę na stanowiskach zaszeregowanych w grupach od 2 do 7 mają prawo do wyższych grup zaszeregowania, a w konsekwencji prawo do wyższych mnożników kwoty bazowej służących do ustalenia wysokości miesięcznych stawek kwotowych uposażenia zasadniczego oraz prawo do wyższych policyjnych stopni etatowych, co z kolei ma przełożenie na uprawnienia uzależnione od posiadanego policyjnego stopnia etatowego (m.in. możliwość mianowania na wyższy stopień policyjny), po określonym czasie. Dokument przewiduje, że uzyskanie przez policjanta prawa do wyższej grupy zaszeregowania co do zasady uzależnione jest od upływu okresu 4 lat służby na tym samym stanowisku służbowym, przy czym do tego okresu nie jest wliczany okres przed 1 stycznia 2022 r. Upływ wymaganego czasu skutkuje obligatoryjnym nabyciem przez policjanta prawa do wyższej grupy zaszeregowania bez konieczności wydawania przez właściwego przełożonego decyzji w tym zakresie. W pierwszej kolejności będzie ona ustalana w odniesieniu do grupy zaszeregowania stanowiska, na którym policjant pełni służbę i jest to grupa bezpośrednio wyższa. Dzięki takiemu rozwiązaniu, jak czytamy w dokumentach, policjant pełniący służbę np. na stanowisku zaszeregowanym w grupie 3, z upływem 4 lat służby na tym stanowisku, nabywa prawo do 4 grupy zaszeregowania. Policjant, który z upływem wymaganego okresu służby uzyskał wyższą (o jeden stopień) grupę zaszeregowania, nabywa prawo do kolejnej wyższej grupy zaszeregowania z upływem każdego kolejnego okresu 4 lat służby na tym samym stanowisku. W trybie tym możliwe jest uzyskanie prawa maksymalnie do 8 grupy zaszeregowania.